Mandala - co to takiego?

Mandala (sans. मण्डल maṇḍala, koło, łuk; chiń mantuluo; kor. mandara; jap. mandara; wiet. Mạn-đà-la) - motyw artystyczny występujący głównie w sztuce buddyjskiej, gdzie jego tworzenie a następnie niszczenie jest uważane za rodzaj medytacji i ma duże znaczenie religijne.

Mandala buddyjska to harmonijne połączenie koła i kwadratu, gdzie koło jest symbolem nieba, transcendencji, zewnętrzności i nieskończoności, natomiast kwadrat przedstawia sferę wewnętrzności, tego co jest związane z człowiekiem i ziemią. Obie figury łączy punkt centralny, który jest zarówno początkiem jak i końcem całego układu. Istnieją różne rodzaje mandali. Są mandale oczyszczające, występują też mandale wzmacniające określone cechy lub poszczególne obszary ludzkiego życia. W najszerszym znaczeniu mandale są diagramami, które ukazują w jaki sposób chaos przybiera harmonijną formę. Najstarsze tego rodzaju wizerunki sięgają paleolitu[potrzebne źródło]. Daje się je także zauważyć na planie budowli starożytnego Egiptu, Babilonu czy Jawy[potrzebne źródło].
Przygotowanie mandali z piasku

Mandala przede wszystkim ma zastosowania do celów związanych z praktyką wadżrajany, gdzie najpełniejsze jej wykorzystanie jest w tantrach jogi najwyższej. Na widocznych obrazkach przedstawione są tylko schematy mandal w formie rzutów poziomych. Na podstawie danego schematu, jeżeli otrzymało się stosowną inicjację, wizualizuje się formę przestrzenną mandali, tak jakby znajdowało się w jej środku niczym w pałacu z otaczającym go terenem, a samemu przybiera się formę jidama, charakterystyczną dla tej określonej mandali. Należy zaznaczyć, że cała forma tego pałacu, terenu i jidama służy rozwojowi medytacyjnego skupienia w celu przygotowania do bardziej zaawansowanych praktyk tantrach jogi najwyższej, a same wizualizacje wykonuje się w zgodzie z teorią buddyjska, np. na temat "pustości" wszystkich przejawień zwanej Siunjata oraz ustnymi pouczeniami od odpowiednio wykwalifikowanego mistrza.